سایت O*NET

سایت O*NET شبکه اطلاعات شغلی ( O*NET- Occupational Information Network ) بانک اطلاعاتی جامعی از مشخصات و ویژگیهای مشاغل می باشد که در اوایل دهه ۱۹۹۰ میلادی در کشور آمریکا ( USDOL/ETA ) راه اندازی شد . مدیران و کارشناسان منابع انسانی می‌توانند با استفاده از این پایگاه اطلاعاتی ، جزئی‌ترین اطلاعات مورد نیاز خود را در بانک مشاغل بیابند و نیز فعالیت‌های مختلف منابع انسانی را بصورت منسجم و هماهنگ انجام دهند . بخش اصلی این شبکه ، بانک اطلاعاتی مشاغل استاندارد شده و توصیف کامل آنها می باشد . از مزایای این پایگاه تطبیق با سیستم استاندارد کدگذاری مشاغل (Standard Occupational Classification) (SOC ) می باشد .

در شرح شغل باید ویژگی‌های مختلف شغل (Job Description) را بنویسید و در شرایط احراز شغل، توضیح دهید که فرد شاغل در آن سمت باید چه ویژگی‌هایی داشته باشد (Job Specification). در این شبکه اطلاعاتی که در آدرس اینترنتی (onetcenter.org) و (onetonline.org) قابل دسترسی است، اطلاعات بسیار مفیدی پیرامون انواع مشاغل، شرح شغل، شرایط احراز مشاغل، پرسشنامه‌‌های مربوط به تجزیه و تحلیل شغل، و… می‌‌توان به دست آورد.

شبکه اطلاعات مشاغل  O*NET ابزار بسیار قدرتمندی برای متخصصان منابع انسانی به حساب می‌آید. مدیران و کارشناسان منابع انسانی می‌توانند با استفاده از این پایگاه، جزئی‌ترین اطلاعات مورد نیاز خود را در صدها شغل بیابند. با استفاده از چنین اطلاعاتی ایشان می‌توانند فعالیت‌های مختلف منابع انسانی نظیر: تدوین شرح شغل، طراحی نظام جذب، برنامه‌ریزی نیروی انسانی، طراحی و بازمهندسی مشاغل، نیازسنجی آموزشی کارکنان، برنامه‌ریزی جانشینی، توسعه مسیر شغلی، ارزیابی عملکرد کارکنان، طبقه‌بندی مشاغل و … را بصورت منسجم و هماهنگ انجام دهند.

تاریخچه سایت O*NET

دولت‌ها در بسیاری از کشورها به دنبال طرح‌های «تعریف و طبقه‌بندی مشاغل» هستند. این طرح‌ها کاربردهای متعددی دارند. از جمله این‌که:

ویژگی‌های هر شغل را تعریف می‌کنند

مشخص می‌کنند که افراد شاغل در هر شغل باید چه مشخصه‌هایی داشته باشند

تعیین می‌کنند که درآمد هر طبقه‌ی شغلی در چه رده‌ای قرار دارد

تعیین می‌کنند که برای اشتغال در یک شغل مشخص، لازم است فرد چه تجربیاتی داشته باشد

دولت آمریکا از حدود هشت دهه قبل (۱۹۳۸) چنین فعالیتی را آغاز کرد. یک مجموعه دایره‌المعارف مکتوب با عنوان

 DOT مخفف (Dictionary of Occupational Titles) منتشر می‌شد و دولت آن را به تدریج به‌روز‌رسانی می‌کرد.

DOT تا دهه‌ی نود میلادی چاپ می‌شد و تعداد مشاغلی که در آن تعریف شده بود به ۱۳۰۰۰ مورد می‌رسید.

اما همان‌طور که حدس می‌زنید در میانه‌‌های قرن بیستم، بیشتر فعالیت‌ها و مشاغل از جنس فعالیت‌های بازرگانی و صنعتی بودند و هنوز فعالیت‌های دانش‌محور (یا به قول پیتر دراکر کارگرهای دانشی) فراگیر نشده بودند.

DOT می‌توانست برای مدیران منابع انسانی کارخانه‌های بزرگ مفید باشد.

اما کسب و کارهای نوپایی که با توسعه فناوری اطلاعات شکل گرفته بودند، نیازمند دایره‌المعارف تازه‌تر و کامل‌تری بودند.

مشکل دیگر هم این بود که رده‌های شغلی به سرعت تغییر می‌کردند و به نظر می‌رسید که دیگر ارائه‌ی DOT به شکل مکتوب چندان مفید و اثربخش نباشد.

در این شرایط بود که با حمایت وزارت کار آمریکا به تدریج شکل گرفت.

فعالیت این سایت از سال‌های ۹۸-۱۹۹۷ آغاز شده و تا امروز ادامه دارد. O*Net همه‌ی خدمات خود را به شکل رایگان ارائه می‌دهد.

در سایت O*NET چه چیزهایی پیدا می‌شود؟

بهترین روش برای آشنایی با O*Net این است که چند عنوان شغلی را در آن جستجو کنید و ببینید چه اطلاعاتی در اختیارتان قرار می‌گیرد.

برای نمونه می‌توانید از گزینه‌های زیر استفاده کنید:

• Web Administrator
• Marketing Manager
• Technical Writer
• Sales Manager
• Retail Salesperson

برای هر موقعیت شغلی اطلاعات متنوعی ارائه می‌شود که از جمله‌ی آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• وظایف (Tasks) مربوط به هر شغل و جزئی‌ترین فعالیت‌هایی که در هر موقعیت شغلی انجام می‌شود.
• مهارت‌های تکنولوژیک (Technology Skills) و ابزارها و نرم‌افزارهایی که فرد برای موفقیت در آن موقعیت شغلی باید بر آن‌ها مسلط باشد.
• دانش (Knowledge) مورد نیاز برای عملکرد مناسب در آن شغل.
• مهارت‌های عمومی (Skills) و توانمندی‌های (Abilities) مورد نیاز (مثلاً مهارت ارتباطی، هماهنگی با دیگران، مهارت نوشتن، گوش دادن فعال، حل مسئله و …).
• ویژگی‌های فضای کار یا اصطلاحاً Context. به این معنا که مثلاً چقدر فشار روانی در این شغل وجود دارد یا معمولاً چند ساعت کار در هفته لازم است یا این‌ که کار چقدر روتین یا غیرروتین است.
• آموزش رسمی که برای قرار گرفتن در آن موقعیت شغلی مورد نیاز است.
• فردی که در آن موقعیت شغلی فعالیت می‌کند باید چه علاقه‌مندی‌هایی داشته باشد (بر اساس مدل هالند)
• فردی که در آن موقع شغلی قرار می‌گیرد باید چه اصول و ارزش‌هایی داشته باشد.
• متوسط حقوقی که برای این موقعیت شغلی پرداخت می‌شود (در آمریکا)

کاربرد و فواید O*Net

سایت O*NET می‌تواند برای گروه‌های مختلف جذاب باشد.

مدیران منابع انسانی می‌توانند از چارچوب O*Net برای تدوین شرح شغل و شرایط احراز شغل ایده بگیرند.

موسسات آموزش حرفه‌ای می‌توانند از داده‌های O*Net الهام بگیرند و دوره‌های موثر‌تر و کاربردی‌تری طراحی کنند.

بنگاه‌های کاریابی می‌توانند افراد در جستجوی شغل را به شکل بهتری با موقعیت‌های شغلی موجود تطبیق دهند.

خود شما هم به عنوان یک فرد، می‌توانید زمینه‌ی شغلی مورد علاقه‌ی خود را در O*Net جستجو کنید

و بر اساس داده‌های آن، برای توسعه‌ی فردی و برنامه‌ریزی مسیر شغلی تصمیم بگیرید.

اما مستقل از این‌که با چه هدفی از O*Net استفاده می‌کنید به خاطر داشته باشید که داده‌ها و اطلاعات O*Net را «مطلقاً درست» در نظر نگیرید.

همواره ذهن نقاد خود را فعال نگه دارید و مورد به مورد، تصمیم بگیرید که شرایط و توضیحات مطرح‌شده تا چه حد با وضعیت شما تطبیق دارد.

معمولاً یکی از نشانه‌های کارشناسان غیرحرفه‌ای و کم‌تجربه‌ی منابع انسانی این است که مستقیم به سراغ O*Net می‌روند

و بدون هر گونه تفکر و تحلیل، داده‌های آن را ترجمه کرده و به عنوان اسناد سازمان خود منتشر می‌کنند.

الگوی محتوایی سایت O*NET

الگوی محتوایی O*Net از شش طبقه اصلی تشکیل شده است که شغل و شاغل را توصیف می کنند.

این طبقات شامل:

 1- ویژگیهای شاغل، که به توانایی ها، علائق حرفه ای، ارزشهای کاری و سبکهای کاری اشاره می کند؛ 

2- الزامات شاغل که از طریق تحصیلات و تجربه ایجاد می شوند و شامل دانش، مهارت و تحصیلات هستند؛ 

3- الزامات تجربه که به تجربه های ساختارمند و غیر ساختارمندی نظیر آموزش، تجربه و گواهینامه هایی که منجر به تسهیل عملکرد می شوند، اشاره می کند؛ 

4- الزامات شغل در رابطه با توصیف شغل است و تدوین فعالیتهای عمومی شغل و زمینه سازمانی و شغلی را در برمی گیرد؛ 

5- الزامات خاص شغل که نسبت به الزامات مرتبط با شغل اطلاعات خاصتری در اختیار قرار میدهند و وظایف و مسئولیتها، دانش تخصصی شغل، مهارتهای شغلی و ماشینها و ابزار و تجهیزات مورد نیاز برای انجام شغل را دربرمی گیرد 

6- ویژگیهای حرفه شغلی که دیدگاه وسیع تری از اطلاعات بازار کار را ارائه می کند.

در ادامه این شش دسته اصلی به طور تفصیلی مورد بحث قرار می گیرند.

این مطلب را هم بخوانید:

تجزیه و تحلیل مشاغل

onetcenter.org